Is rood vlees gezond?

Wat is rood vlees?

De term rood vlees staat niet alleen voor vlees dat letterlijk rood kleurt zoals bij biefstuk. Meestal bedoelen we al het spiervlees van zoogdieren zoals rund, varken, paard, schaap, hert, enzovoort. 

Vogels zijn geen zoogdieren en vlees van gevogelte zoals kip of kalkoen behoort tot wit vlees. 

Wat valt nog onder rood vlees?

Een belangrijk onderscheid binnen het verschil tussen onbewerkt en bewerkt rood vlees. 

Onbewerkt rood vlees koop je meestal rauw en is enkel voorgesneden in de juiste porties, maar er is niets aan toegevoegd. Dat zou het geval moeten zijn bij een goed stukje biefstuk. 

Bewerkte rood vlees is al het vlees dat gerookt of gezouten is of waar conserveringsmiddelen aan toegevoegd zijn. Veel gebruikte conserveringsmiddelen zijn nitraat en nitriet. Deze zorgen naast de conservering ook voor het behoud van de rode kleur. 

Voorbeelden van bewerkte rode vleeswaren zijn: bacon, knakworstjes, salami, rookworst en hamburgers. 

Is rood vlees gezond? 

Rood vlees is niet eenduidig gezond of ongezond. Ten eerste omdat we een onderscheid moeten maken tussen bewerkt en onbewerkt. En ten tweede omdat het zowel voordelen als nadelen kan hebben op de gezondheid. 

Wat zijn de voordelen van rood vlees?

Rood vlees is een goede bron van belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, ijzer, zink en vitamine B12. 

Eiwitten in rood vlees

Rood vlees bevat een hoge concentratie aan eiwitten, ongeveer 22 gram per 100 gram. En het bevat geen koolhydraten. Dat kan dus een handige manier zijn om je eiwitinname te verhogen. Des te meer omdat deze dierlijke eiwitten vaak een compleet aminozuurprofiel hebben. 

Heemijzer in vlees

Rode vleeswaren zijn ook een goede bron van ijzer, een belangrijk mineraal voor het transport van zuurstof. 

In onze voeding komen er twee vormen van ijzer voor: heemijzer en non-heemijzer.

• Heemijzer zit alleen in dierlijke producten en wordt beter opgenomen dan non-heemijzer.  
• Non-heemijzer zit in dierlijke en plantaardige producten en wordt minder goed opgenomen.

Het ijzer uit vlees lijkt dus van betere kwaliteit, maar dat wil niet zeggen dat je als vegetariër een ijzertekort zal oplopen. Het lichaam zorgt namelijk zelf voor een hogere opname als de ijzervoorraad laag is. 

Is rood vlees schadelijk? 

Rood vlees staat echter niet alleen positief in de schijnwerpers. Het zou ook nadelen hebben en zelfs kanker veroorzaken. Klopt dat? Ja en nee. 

Het effect op kanker

De WHO bestempelt enkel bewerkt rood vlees als kankerverwekkend. “onbewerkt vlees” is volgens hen “waarschijnlijk kankerverwekkend.” 

Het kankerverwekkende effect van bewerkt vlees is waarschijnlijk afkomstig van de toegevoegde nitraten en nitrieten. Hoewel nitraat een stof is die ook van nature in groenten en zelfs in het drinkwater voorkomt, zou het in grote hoeveelheden schadelijk zijn en tot zuurstofproblemen leiden. 

Als onbewerkt vlees kankerverwekkend blijkt te zijn, zou dit kunnen komen door het heemijzer. Dit kan namelijk de wand van de dikke darm beschadigen en de aanmaak van stofjes stimuleren die het DNA beschadigen. 

De verhoogde kans op kanker door het eten van (bewerkt) vlees is in vele onderzoeken wel significant, maar erg klein. In een bepaald onderzoek kwam naar voor dat de normale kans op darmkanker 6 op 100 is. Bij het eten van extra 100 gram rood vlees per dag wordt de kans dan 7 op de 100. Deze toename is reëel, maar niet heel groot. 

Het effect op hart- en vaatziekten

Voor hart- en vaatziekten geldt ongeveer hetzelfde verhaal. Sommig onderzoek toont aan dat het consumeren van extra 50 gram bewerkt vlees de kans op hart- en vaatziekten verhoogt met 18%. Voor onbewerkt vlees is dit "maar" 9%.

De vraag is dan nog wel wat dit effect bij veroorzaakt. Onbewerkt vlees kent ook verschillen in kwaliteit, of misschien waren er nog ander factoren in het spel. 

Hoeveel rood vlees per week

Bewerkt vlees hoort niet thuis in een gezond voedingspatroon en staat dan ook niet in de schijf van vijf. 

Over het algemeen raadt het voedingscentrum aan om wekelijks niet meer dan 500 gram vlees te consumeren waarvan maximaal 300 gram rode vleeswaren. Dat zijn dus 3 kleine porties van 100 gram.

Om je gezondheid te optimaliseren kan je dus nadenken over je vleesconsumptie, maar je moet ook het grotere geheel zien. Als je je portie rood vlees vervangt door een extra portie patat of een zoet dessert zal je er mogelijk niet gezonder van worden.

Zoals altijd geldt dat een algeheel gezond voedingspatroon met veel variatie en zoveel mogelijk onbewerkte voeding het gezondste is. Als je hiermee aan de slag wil gaan kan je de eetmenu’s van FitChef eens proberen. 

Met een FitChef premium abonnement krijg je elke week eetschema’s op maat, helemaal aangepast aan jouw persoonlijke behoefte. 

👉 Meld je hier aan voor eetschema’s op maat