Soja intolerantie: wat wel en niet te eten? Een handig overzicht!

Wat is een soja intolerantie?

De sojaboon is een peulvrucht waar allerlei sojaproducten van worden gemaakt. Bij een soja intolerantie reageer je op de aanwezige eiwitten die in sojabonen voorkomen. Omdat het vaak het immuunsysteem is dat reageert spreken we ook van een soja allergie. Deze aandoening komt het meest voor bij jonge kinderen, maar ook volwassenen kunnen er last van hebben. 

Om na te gaan of je echt een soja intolerantie of allergie hebt, zal je huisarts eerst luisteren naar je verhaal en kijken naar de symptomen. Vervolgens kan er ook een bloedtest (CAP-test) en eventueel een huidpriktest gedaan worden. De gouden standaard om een voedselallergie aan te tonen is de voedselprovocatietest. 

Wat zijn de symptomen bij een soja intolerantie? 

Indien je de eiwitten uit soja niet goed verdraagt zullen je darmen hier onder lijden. Ook je immuunsysteem raakt, ontregelt en uiteindelijk heeft dit zelfs effect op je mentale welzijn. De symptomen van een intolerantie of allergie kunnen dus erg uiteenlopend zijn.

Enkele veel voorkomende symptomen zijn: 

• zwelling & roodheid
• jeuk
• tinteling van mond, kriebel
• hoesten of kriebelhoest
• hoorbare of piepende ademhaling
• slijmvorming
• buikpijn
• misselijkheid
• overgeven
• darmkrampen
• diarree of constipatie
• concentratieproblemen
• stemmingswisselingen
• prikkelbaarheid
• angstklachten
• depressieve klachten

Niet iedereen reageert even intens op soja. Maar in sommige ernstige gevallen kan er zelfs een anafylactische schok optreden. Daarom is het echt belangrijk om te kunnen achterhalen of de voedingsmiddelen die je wil kopen en eten, al dan niet soja bevatten. 

Waar zit soja in?

Sojabonen zijn rijk aan plantaardige eiwitten en daarom worden ze vaak gebruikt als vleesvervangers. Denk maar aan tofu, tempeh, en vegetarische burgers. En je vind soja uiteraard ook terug in sojamelk, soja-ijs, sojakaas, sojayoghurt, sojameel en sojasaus.   

Maar soja wordt ook aan allerlei andere voedingsmiddelen toegevoegd voor de structuur, als emulgator of eiwit-vuller. En daarom vind je het mogelijks in talloze producten zoals brood, koekjes, aardappelproducten, kant-en-klaar maaltijden, spreads, kruidenmixen, ingeblikte bouillons, soepen, ingeblikte tonijn, verwerkte vleeswaren en hotdogs, energierepen, ontbijtgranen, gebak en ijs.

Wat niet te eten bij een soja intolerantie?

De pure soja producten zoals tofu, tempeh kan je natuurlijk niet eten. Maar omdat soja ook in zoveel andere voedingsmiddelen kan zitten, is het niet eenduidig te zeggen wat je allemaal niet kan eten. 

De kunst is om goed etiketten te leren lezen en te herkennen waar soja in zit. De volgende ingrediënten kunnen wijzen op de aanwezigheid van soja: Chiang, eiwithydrolysaat (zuur), hoisin, isoflavonen, ketjap, kinako, sojalecithine (E322), miso, natto, okara (sojazemelen), plantaardig eiwit, shoyu, tamari, tahoe, toa-tjo, TVP (Textured Vegetable Protein), TSP (Textured Soja Protein), voedingsvezel, yuba, sojazetmeel 23.

Wat wel te eten?

Hoewel er heel veel voedingsmiddelen in de supermarkt soja bevatten, mag dit je niet ontmoedigen. Veel van deze producten zijn sowieso bewerkt en kan je beter mijden voor je gezondheid. Focus daarom op zoveel mogelijk verse onbewerkte voeding. Dat is veel beter voor je gezondheid, en zo hoef je je geen zorgen te maken over de aanwezigheid van soja. 

Denk maar aan: verse groenten, vers fruit, vis en vlees. Let op met graanproducten, noten en zaden: op de verpakking staat vaak de vermelding ”Kan sporen van … bevatten”. Ga dus eventueel op zoek naar een soja vrije versie. 

Er zijn ook een heleboel voedingsmiddelen waar geraffineerde sojaolie of sojalecithine in is verwerkt. De structuur het soja-eiwit is hierbij zodanig veranderd, dat deze vaak geen allergische reactie uitlokken. Maar dit hangt af van jouw gevoeligheid. En er kunnen in datzelfde product toch nog sporen van volledige eiwitten zitten. Dus het blijft opletten geblazen. 

Lekkere recepten zonder soja

Vind je het vervelend om steeds gerechten te moeten verzinnen waarbij er geen risicovolle producten aan te pas komen? Met een FitChef premium abonnement krijg je elke week eetmenu’s op maat, helemaal aangepast aan jouw persoonlijke voorkeuren. 

Zo werken we intens aan een feature om soja te kunnen uitsluiten uit je wekelijkse eetmenu’s. En zo kan jij zorgeloos genieten van heerlijke recepten, waarbij je ook nog eens je energie-inname kan afstemmen op je persoonlijke doelen zoals afvallen, of aankomen in spiermassa. 

👉 Meld je hier aan voor wekelijkse eetmenu’s op maat