Is honing gezond? 8 feiten en fabels!

Fabel: in honing zitten “gezonde suikers”

Het meest gehoorde argument is de discussie over suikers: de aanwezige suikers zouden heel anders zijn dan die in bijvoorbeeld kristalsuiker. Maar klopt dat wel?

Helaas valt dat vies tegen. In honing zit fructose en glucose, net als in ‘normale’ suiker. Die suikers worden dus ook gewoon snel door je lichaam opgenomen. En net als andere suikers zorgen ze ook gewoon voor een piek in je bloedsuikerspiegel.

Er wordt wel gezegd dat die piek bij honing wat lager is. De glycemische index zou veel lager zijn. Dit is de eenheid die aangeeft hoe snel suiker in je bloed terecht komt. Maar onderzoek laat zien dat ook dat niet het geval is! De GI van suiker is 60, die van honing 58. Dus is honing gezond? Niet als je puur naar de suikers kijkt.

Fabel: honing is gezond omdat het “natuurlijk” is

Maar, hoor je dan vaak, het is toch “natuurlijk”? Dan moet het toch gezonder zijn dan die sterk bewerkte witte suikerkorreltjes? Dat klinkt misschien redelijk, maar toch is dit argument behoorlijk nietszeggend. Want wat betekent dat eigenlijk ‘natuurlijk’?

Ja, het wordt geproduceerd door bijen (natuur!). Maar zeker de honing die je in de supermarkt koopt, wordt uitgebreid verhit en geraffineerd voor hij in je winkelwagentje ligt. Het is dus zeker geen onbewerkt natuurproduct!

En omgekeerd: waarom zou suiker eigenlijk niet natuurlijk zijn? Dat komt toch ook gewoon uit suikerbieten? Als we dit argument consequent toepassen, zou suiker ook gezond moeten zijn omdat we het uit een plant winnen. Dan wordt vrij snel duidelijk dat ‘natuurlijk’ niet altijd gezond betekent.

Feit: honing bevat minder calorieën dan suiker. Maar…

Zijn er dan helemaal geen voordelen ten opzichte van suiker? Nou, één verschil is er wel: honing bevat minder calorieën dan suiker. 100 gram suiker levert 400 kcal. Bij honing is dat 300 kcal. 

Maar let op: er zit een addertje onder het gras! Het is ook minder zoet dan suiker. Veel ‘gezonde’ recepten gebruiken er daarom meer van dan ze bij suiker gedaan zouden hebben. En dan is die winst in calorieën meteen weer teniet gedaan.

Het is dus een beetje uitkijken als je suiker vervangt omdat je minder calorieën wilt eten. Maar als je op de hoeveelheden let, kan het wel degelijk een verschil maken.

Fabel: honing is een wondermiddel vol vitamines en mineralen

Gezondheidsblogs die honing als wondermiddel aanprijzen leggen vaak de nadruk op de voedingswaarde. Honing zou waanzinnig rijk zijn aan vitamines en mineralen. Sterker nog: sommige mensen beweren zelfs dat je er alle essentiële voedingsstoffen in terugvindt.

Helaas: ook dat is schromelijk overdreven. Dit bijengoud bevat inderdaad wat vitamines en mineralen, en dat zijn er zelfs ietsje meer dan suiker. Maar het verschil is, zeker bij bewerkte versies, erg klein. Om onderzoekers te citeren: “The vitamin level in honey is low and does not come close to the recommended daily intake.”

Met een dagelijks portie in de thee krijg je dus geen noemenswaardige hoeveelheid vitamines binnen. Je hoeft er dus niet om die reden voor te kiezen!

Feit: honing is rijk aan antioxidanten

Waar er wél een winst te halen is ten opzichte van normale suiker is bij de antioxidanten. Deze stofjes ruimen celschade in je lichaam op. Hoeveel effect dat precies heeft wordt nog onderzocht, maar het is mogelijk dat daarmee de kans op hart- en vaatziekten of kanker iets vermindert.

De hoeveelheid antioxidanten is verder niet voor alle soorten hetzelfde. Ook hier geldt: bij bewerking verdwijnt een deel van de antioxidanten. Ook blijkt uit dit onderzoek dat donkere honing rijker is aan deze stofjes dan lichte versies. Welke soort je precies kiest kan dus een groot verschil maken!

Fabel: met honing herstel je sneller na de work-out

Voor de duidelijkheid: Je hebt na het sporten koolhydraten nodig om je glycogeen aan te vullen.  Maar of je daar nu in de plaats, suiker, fruit of een boterham voor gebruikt, maakt niet zo veel uit.

Eer wordt ook wel eens beweerd dat honing een betere keuze is na het sporten. En daar is dan weer geen enkele aanwijzing voor. Gebruik het dus vooral als je het lekker vindt, maar schakel niet over alleen omdat je denkt dat je daarmee beter zult herstellen.

Onduidelijk: honing houdt je darmflora gezond

Je darmflora is veel belangrijker voor je gezondheid dan veel mensen weten. Ze beïnvloedt niet alleen de vertering van je voedsel, maar heeft zelfs invloed op je hormonen en je humeur. Het is dus verstandig om die bacteriën in je darmen zo tevreden mogelijk te houden!

Dat doe je door voldoende probiotica te eten: stoffen die gezonde bacteriën stimuleren. Honing zou wel een goede bron van probiotica zijn en je darmbacteriën vooruit helpen.

Maar helaas is er nog geen duidelijk onderzoek naar deze vraag uitgevoerd. Er zijn wel onderzoeken die dit concluderen, maar die gebruiken meestal geen ‘gewone’ honing. In plaats daarvan zijn er bijvoorbeeld extra stoffen aan toegevoegd, of krijgen deelnemers extreem geconcentreerde supplementen.

Verder is er wel onderzoek op muizen gedaan. De muizen kregen daar gezondere darmen van, dus dat is een hoopvol teken! Maar zo lang we geen goed onderzoek op mensen hebben, is het moeilijk om dit met zekerheid tot feit te benoemen.

Feit: honing verbetert de wondgenezing

Een laatste interessante toepassing: je kunt er wonden mee genezen! Dat is te danken aan de antibacteriële werking.

In sommige gevallen levert dat buitengewone resultaten op. Zo kan honing flinke verbetering opleveren bij de behandeling van wondjes van diabetici. En volgens dit onderzoek had het zelfs een positief effect bij het ontsmetten van wonden met resistente bacteriën.

Maar let wel op: dat betekent niet dat dit nu altijd en overal een wondermiddel is. Er zijn ook onderzoeken die juist niet zo veel effect laten zien. Onder sommige omstandigheden heb je er weinig aan. Aan de andere kant: in dit geval geldt doorgaans ook, baat het niet dan schaadt het niet.

Is honing gezond?

Al met al is er dus een hoop tegenstrijdige informatie. Is honing gezond, als we dit allemaal eens onder elkaar zetten? Of kun je eigenlijk net zo goed voor suiker kiezen?

Het is duidelijk dat het verschil met suiker minimaal is. Ze hebben vrijwel dezelfde glycemische index, bevatten dezelfde suikers en leveren ongeveer dezelfde hoeveelheid vitamines en mineralen. De nadelen van snelle suikers, zoals de heftige bloedsuikerpiek gelden nog steeds!

Wel zijn er een paar punten die in een voordeel ten opzichte van suiker aantonen:

• Minder calorieën dan suiker (bij gelijke hoeveelheden)
• Meer antioxidanten dan suiker
• Misschien beter voor de darmflora

Kortom, is honing gezond of niet? We zouden je zeker niet aanraden om er per se éxtra van te gaan eten. Die suikerpieken helpen simpelweg niet om je voedingspatroon gezond te houden.

Maar gebruik je nu af en toe suiker tussendoor? Bijvoorbeeld in de koffie of thee, of in zoete baksels? Dan kan het ook zeker geen kwaad om in plaats daarvan honing te gebruiken. Je gaat er qua calorieën en antioxidanten iets op vooruit, en nadelen heeft het niet.

Wat is de beste honing?

Een belangrijke opmerking daarbij: het maakt wel écht uit welke soort je kiest. Zoals we al noemden, zijn veel soorten uit de supermarkt van zeer matige kwaliteit.

Soms wordt er zelfs gewoon suiker aan toegevoegd, want dat is goedkoper bij de productie. Of de bijen krijgen alleen suikerwater te eten, in plaats van fatsoenlijke voedingsstoffen. Je kunt dan eigenlijk net zo goed gewoon suiker blijven gebruiken.

Wil je het graag iets gezonder houden? Dan is biologische honing een goede eerste stap. Die bevat doorgaans geen gekke toevoegingen. Bovendien hebben de bijen bij deze honing geen planten met bestrijdingsmiddelen gegeten – ook best een prettig idee.

Verder zijn er allerlei soorten onbewerkte honing op de markt. Die zijn wat duurder, maar bevatten wel een stuk meer voedingsstoffen en antioxidanten dan wat je in de supermarkt koopt. Zeker als je honing in grotere hoeveelheden als suikervervanger gebruikt, is het dus een aanrader om daar achteraan te gaan!