Onverklaarbaar gewichtsverlies: 7 mogelijke oorzaken

Plotseling gewichtsverlies?

Onverklaarbaar gewichtsverlies kan zorgelijk zijn, omdat het kan duiden op allerlei onderliggende aandoeningen. Dat wil niet zeggen dat je bij elke schommeling in paniek moet raken. Maar als je merkt dat je sterk bent afgevallen zonder dat je hiervoor een verklaring kan vinden, is het belangrijk dit goed in de gaten te houden. 

Plotseling gewichtsverlies is vrij subjectief. Voor iemand van 100 kg is een gewichtsverlies van 5 kg heel wat “normaler” dan voor iemand van 55 kg. Voor iemand met een normaal BMI is het opletten geblazen als je meer dan 4 kg verliest in 10 weken tijd zonder dat je er een verklaring voor kan vinden. 

Andere bronnen spreken van een gewichtsverlies van 5% van je lichaamsgewicht in minder dan 6 maanden. Maar het is beter om niet te krampachtig vast te houden aan deze getallen en voor jezelf te bepalen wat buiten je persoonlijke, normale gewichtsschommelingen valt. 

Onbedoeld gewichtsverlies: 7 oorzaken

De oorzaken van onverklaarbaar gewichtsverlies kunnen heel divers zijn. Sommige zijn erg onschuldig en zijn deel van de normale flow van het leven. Maar in sommige gevallen kunnen er ernstige gezondheidsproblemen aan de basis liggen. En dan is het wel goed om dit zo snel mogelijk te kunnen signaleren.

1. Voeding

De meest onschuldige oorzaak van onverklaarbaar gewichtsverlies is voeding. In de meeste gevallen weet je wel dat je anders eet dan normaal, maar dat is niet altijd het geval. We gaven al aan dat (al dan niet bewust) stoppen met suiker en zout heel wat vochtverlies met zich meebrengt. 

Misschien ben je een tijdje minder naar het café geweest met je vrienden of je hebt je dagelijkse wijntje eens ingeruild voor thee na de maaltijd. In dat geval ben je gezonder bezig door minder suikers op te nemen. En misschien was je je hier helemaal niet zo van bewust. 

2. Stress

Stress kan verschillende uitwerkingen hebben. Sommige mensen richten zich in stresssituaties op ongezonde voeding en komen juist aan. Bovendien is het lichaam in stresssituaties niet in staat om vetten te verbranden. 

Bij andere personen kan het juist voor gewichtsverlies zorgen. Door jezelf continu in de fight or flightreactie te zetten maakt je lichaam energie vrij uit suikers en verbrand je zelfs spiermassa. Bovendien treden er hormonale veranderingen op waarbij de spijsvertering en de aanmaak van nieuwe spiermassa wordt onderdrukt 

3. Darmklachten

Een slechte spijsvertering, zoals hierboven vermeld, kan een gevolg zijn van stress. Wanneer je voedingsstoffen niet goed worden opgenomen mag je zo veel eten als je wil en val je toch nog af. 

Naast stress zijn er nog heel wat andere aandoeningen mogelijk die een effect hebben op je spijsvertering. Denk maar aan colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. In veel gevallen zijn er wel merkbare symptomen zoals een opgeblazen gevoel of diarree. Helaas worden deze alarmsignalen door onze drukke levensstijl nog vaak over het hoofd gezien. 

4. Diabetes

Overgewicht, te vaak eten en te veel suikers kunnen leiden tot insulineresistentie. Indien dit zich doorzet krijg je diabetes.

Hoewel juist overgewicht dus sterk gelinkt is aan diabetes kan je er ook van afvallen. 
Het is namelijk zo dat je cellen dan ongevoelig(er) zijn voor insuline. Hierdoor wordt er geen suiker meer opgeslagen in de cellen, waardoor je lichaam genoodzaakt is om vetten en spiermassa te verbranden.

Of je daadwerkelijk afvalt van diabetes is dus niet met zekerheid te zeggen. Maar indien het afvallen gepaard gaat met een enorme dorst is het slim om aan de alarmbel te trekken. 

5. Parasieten

Misschien val je wel af omdat je een extra mond te voeden hebt en dan bedoelen we niet een baby, maar een parasiet. Een parasiet kan je zowel in het buitenland als in Nederland oplopen. De meest voorkomende darmparasieten zijn Giardia en Cryptosporidium. 

In veel gevallen ontwikkel je wel darmklachten en diarree, maar een parasiet kan ook sluimerend aanwezig zijn. 

Indien je vermoedt dat een parasiet de oorzaak is van jouw onverklaarbaar gewichtsverlies, kan je je hierop laten testen. Met de juiste voeding en een specifieke detox kan je hier vanaf komen. 

6. Schildklierproblemen

De schildklier is de energieregelaar in het lichaam. Een onderactieve schildklier zorgt ervoor dat lichaamsprocessen trager verlopen en dat je aankomt. 

Een overactieve schildklier zorgt voor een versneld metabolisme en je valt er meestal van af. Indien dit het geval is, is het belangrijk te onderzoeken waarom je schildklier overactief is. Is het een probleem van de schildklier zelf? Of levert deze juist prima werk om je te beschermen tegen een infectie? 

Een overactieve schildklier gaat meestal gepaard met symptomen zoals meer honger, zweten, hartkloppingen en slaapproblemen. 

7. Depressie

Een depressie betekent meestal dat je nergens meer zin in hebt, ook niet in eten. Vaak merk je de problemen ook niet eens op omdat je mentale energie zo laag is. In dat geval is het natuurlijk belangrijk om stap voor stap weer goed voor jezelf te gaan zorgen, mentaal en fysiek. 

Tips om ongewenst gewichtsverlies tegen te gaan

Onverklaarbaar gewichtsverlies is lastig op te lossen als je niet weet waar te beginnen. Daarom is het belangrijk om op een strategische manier te achterhalen wat er precies aan de hand is. Op die manier kun je stap voor stap je gewicht en je oude leven weer terugkrijgen. 

Stap 1: Doe een stap terug

De eerste stap is dus een stapje achteruit zetten, letterlijk en figuurlijk. Begin met eens even de tijd te nemen om te reflecteren wat er de afgelopen tijd allemaal gebeurd is in jouw leven. Ga rustig zitten met een kopje thee en doorloop al je levensgebeurtenissen van de afgelopen tijd. Misschien krijg je plots wel een inzicht. 

Doe ook letterlijk een stapje terug. We zitten zo vaak in de ratrace gevangen dat we door de bomen het bos niet meer zien. Neem een paar dagen vrij. Doe het even wat rustiger aan, ontspan en eet gezond. 

Als je je lichaam de tijd en ruimte geeft, zal het zichzelf in vele gevallen herstellen. Misschien ontdek je wel nooit wat er echt aan de hand was, dat hoeft ook niet per se. Vertrouw op je innerlijke kracht en de wijsheid van je lichaam.

Stap 2: Gebruik een eetschema

Indien je niet weet wat de oorzaak is van je onverklaarbare gewichtsverlies, maar je voelt je prima, is het erg handig om een tijdje je voeding op orde te brengen. Met een eetschema breng je de nodige structuur in je voedingsgewoontes aan. 

Met de eetschema’s van FitChef krijg je elke week gezonde recepten toegestuurd die helemaal op jouw behoefte zijn afgestemd. Je krijgt exact de juiste hoeveelheid calorieën, eiwitten, vetten en koolhydraten. Op die manier kan je ook met zekerheid te weten komen of voeding al dan niet het probleem is.

👉 Klik hier voor onze eetschema's

Stap 3: Onverklaarbaar gewichtsverlies signaleren

Wanneer je jezelf en je lichaam de tijd hebt gegeven om te herstellen, maar je komt er niet uit, dan is het belangrijk een arts te raadplegen om te kijken welke zaken er ten grondslag liggen aan je gewichtsverlies. 

Hoe beter je jezelf leert kennen, hoe meer je verantwoordelijkheid kan nemen over je eigen gezondheid. Als je te horen krijgt dat je in het voorstadium zit van diabetes bijvoorbeeld is dat niet leuk om te horen. Maar het is tegelijk een unieke tweede kans om het tij nog te doen keren.